Από τις 28 Ιουνίου 2025, η Ευρωπαϊκή Πράξη Προσβασιμότητας (Οδηγία (ΕΕ) 2019/882) (η ΕΠΠ) θα τεθεί σε ισχύ σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω των εθνικών νομοθεσιών των κρατών μελών. Η ΕΑΑ θα εναρμονίσει για πρώτη φορά τις απαιτήσεις προσβασιμότητας για πολλά ευρέως χρησιμοποιούμενα ψηφιακά καταναλωτικά προϊόντα και υπηρεσίες.
Ηλεκτρονικό εμπόριο και ΕΠΠ
Η ΕΠΠ ισχύει για όλους τους λιανοπωλητές και τους παρόχους υπηρεσιών που πωλούν αγαθά και υπηρεσίες σε καταναλωτές εντός της ΕΕ.
Τα προϊόντα και οι υπηρεσίες που καλύπτονται από την ΕΠΠ είναι εκείνα που θεωρούνται κρίσιμα για τα άτομα με αναπηρία και ταυτόχρονα είναι πιθανό να έχουν διαφορετικές απαιτήσεις προσβασιμότητας μεταξύ των κρατών μελών. Οι «υπηρεσίες ηλεκτρονικού εμπορίου» είναι μια τέτοια υπηρεσία. Η ΕΠΠ εφαρμόζεται σε κάθε πάροχο που προσφέρει υπηρεσίες ηλεκτρονικού εμπορίου σε καταναλωτές στην ΕΕ, είτε βρίσκεται εντός είτε εκτός της ΕΕ, και ανεξάρτητα από το αν τα προϊόντα ή οι υπηρεσίες που προσφέρει εμπίπτουν διαφορετικά στο πεδίο εφαρμογής της Πράξης.
Η έννοια των υπηρεσιών ηλεκτρονικού εμπορίου στην ΕΠΠ περιλαμβάνει ευρέως τις διαδικτυακές πωλήσεις οποιουδήποτε προϊόντος ή υπηρεσίας, καλύπτοντας όχι μόνο τις επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου αλλά και κάθε οργανισμό που προσφέρει ένα προϊόν ή μια υπηρεσία προς πώληση μέσω διαδικτύου σε έναν καταναλωτή στην ΕΕ. Περιλαμβάνει όχι μόνο το στάδιο ολοκλήρωσης της αγοράς, αλλά όλα τα βήματα που οδηγούν στην ολοκλήρωση της συναλλαγής με τον καταναλωτή.
Απαιτήσεις προσβασιμότητας για υπηρεσίες ηλεκτρονικού εμπορίου
Σκοπός της ΕΠΠ είναι η βελτίωση της πρόσβασης στο ηλεκτρονικό εμπόριο και σε άλλες καλυπτόμενες υπηρεσίες και προϊόντα «τα οποία, μέσω του αρχικού σχεδιασμού ή των προσαρμογών τους, ανταποκρίνονται στις ανάγκες των ατόμων με αναπηρία». Αυτό επιτυγχάνεται με την επιβολή απαιτήσεων λειτουργικής προσβασιμότητας και τον καθορισμό γενικών και ειδικών απαιτήσεων για τις υπηρεσίες ηλεκτρονικού εμπορίου.
Οι απαιτήσεις περιλαμβάνουν:
- Οι ιστότοποι και οι εφαρμογές να είναι αντιληπτοί, λειτουργικοί, κατανοητοί και ανθεκτικοί.
- Όπου υπάρχουν, οι υπηρεσίες υποστήριξης (όπως τα γραφεία βοήθειας, τα τηλεφωνικά κέντρα) θα πρέπει να χρησιμοποιούνται για την παροχή πληροφοριών σχετικά με την προσβασιμότητα της υπηρεσίας και τη συμβατότητά της με τις υποστηρικτικές τεχνολογίες.
- Παρέχετε πληροφορίες σχετικά με την προσβασιμότητα των πωλούμενων προϊόντων και υπηρεσιών (όταν είναι διαθέσιμες από τον κατασκευαστή ή τον πάροχο).
- Βεβαιωθείτε ότι οι μέθοδοι ταυτοποίησης, οι ηλεκτρονικές υπογραφές και οι υπηρεσίες πληρωμών είναι προσβάσιμες.
Οι απαιτήσεις αυτές ευθυγραμμίζονται με διεθνώς αναγνωρισμένα πρότυπα όπως το WCAG και το EN 301 549. Ωστόσο, η ΕΠΠ προσθέτει επίσης νέες απαιτήσεις, π.χ. υποστήριξη γραφείου βοήθειας εκτός σύνδεσης, και η συμμόρφωση είναι υποχρεωτική, οπότε απαιτείται προσεκτική χαρτογράφηση των υποχρεώσεων σε κάθε κράτος μέλος.
Υποχρεώσεις λιανοπωλητών και παρόχων υπηρεσιών - Επιπτώσεις στις πλατφόρμες
Από τις 28 Ιουνίου 2025, οι πάροχοι υπηρεσιών ηλεκτρονικού εμπορίου υποχρεούνται να:
- Σχεδιάζουν και παρέχουν τις υπηρεσίες τους σύμφωνα με τις απαιτήσεις προσβασιμότητας.
- Σχεδιάζουν και αναπτύσσουν τις υπηρεσίες τους και παρέχουν τις υπηρεσίες τους σύμφωνα με τις απαιτήσεις προσβασιμότητας της οδηγίας.
- Διασφάλιση διαδικασιών για συνεχή συμμόρφωση, λαμβάνοντας υπόψη πιθανές αλλαγές.
- Συνεργασία με τις εθνικές εποπτικές αρχές.
Οι πλατφόρμες που διευκολύνουν τις συναλλαγές μεταξύ εμπόρων και καταναλωτών πρέπει επίσης να διασφαλίζουν ότι η ίδια η πλατφόρμα συμμορφώνεται με τις απαιτήσεις της ΕΠΠ.
Εναρμονισμένα πρότυπα και τεκμήριο συμμόρφωσης
Το γεγονός ότι το ηλεκτρονικό εμπόριο λειτουργεί διασυνοριακά δημιουργεί προκλήσεις, καθώς οι επιχειρήσεις πρέπει να συμμορφώνονται με τους νόμους 27 διαφορετικών κρατών μελών. Ωστόσο, υπάρχει η δυνατότητα να υπάρχει τεκμήριο συμμόρφωσης εάν ακολουθούνται εναρμονισμένα πρότυπα που έχουν καθοριστεί από τους Ευρωπαϊκούς Οργανισμούς Τυποποίησης και έχουν εγκριθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Παρόλο που δεν έχει ακόμη δημοσιευθεί ένα εναρμονισμένο πρότυπο ειδικά για την ΕΠΠ, αναμένεται στις αρχές του 2025 μια αναθεωρημένη έκδοση του προτύπου EN 301 549 και 5 άλλων προτύπων.
Ευκαιρίες για τον τομέα του ηλεκτρονικού εμπορίου
Από τον Ιούνιο του 2025 θα τεθούν σε ισχύ:
- Εξουσίες ελέγχου και επιβολής κυρώσεων από τις εθνικές ρυθμιστικές αρχές.
- Δικαιώματα προσφυγής των καταναλωτών σε περίπτωση μη συμμόρφωσης.
Beyond the legal obligation, there is also a business opportunity: according to Eurostat, 1 in 4 Europeans over 16 years old has a disability. Inaccessibility leads to lost transactions and revenue (in Germany, 75% of the most popular e-shops were not accessible; in Ireland, 72% of major brands had inaccessible websites, and in Greece over 70% websites are not accessible).
Το European Commission points out that inclusive services can address this large, and often untapped, market and facilitate cross-border trade.
6 μήνες πριν από την εφαρμογή: Τα επόμενα βήματα
Με μόνο 6 μήνες μπροστά μας, όλες οι επιχειρήσεις ηλεκτρονικού εμπορίου πρέπει να:
1. Αξιολογούν ποιες πτυχές των δραστηριοτήτων τους εμπίπτουν στην ΕΠΕ.
2. Προσδιορίστε τα κράτη μέλη στα οποία δραστηριοποιούνται και τυχόν πρόσθετες τοπικές απαιτήσεις.
3. Διεξαγωγή ανάλυσης κενών για τον εντοπισμό κενών προσβασιμότητας.
4. Σχεδιασμός σχεδίου συμμόρφωσης.
5. Ενημέρωση πολιτικών και διαδικασιών και εκπαίδευση του προσωπικού (UX, υποστήριξη, σχεδιασμός).
6. Επανεξέταση των συμβάσεων με τους προμηθευτές για να διασφαλιστεί ότι η ευθύνη κατανέμεται σωστά.
7. Δημοσίευση των απαιτούμενων δηλώσεων και εγγράφων προσβασιμότητας.
8. Παρακολούθηση των εξελίξεων από τις ρυθμιστικές αρχές σε συνεχή βάση.
